In maart 2021 is de Coaching Groep Duurzaam Bouwen opgericht met als doel: vakinhoudelijke ontwikkeling van een specifiek vraagstuk en uiteraard kennis uitwisseling. Onder de bezielende leiding van emeritus hoogleraar Jos Lichtenberg hebben drie VGME’ers zeven maanden gewerkt aan hun individuele duurzaamheidsvraagstuk. Cees van Beukering gaf namens het bestuur van VGME sturing aan het trio.
De groep, die iedere acht weken samenkwam, bestond uit Sylvia Lisapaly - de Winkel, Johan Schoonus en Ton Vervoort. Alledrie hebben zij een achtergrond in vastgoedontwikkeling en staan zij bekend om hun originele en grensverleggende bouwmethodes. Op 1 november presenteerde het drietal in Amsterdam de prikkelende uitkomsten van hun onderzoek. Zij ontvingen na afloop een getuigschrift uit handen van bestuursvoorzitter Robbert Geerlings RVGME: 'ik ben onder de indruk van de presentaties van de Coaching Groep.'
Duurzame herbestemming van kerkgebouwen
Ton Vervoort is specialist in het hergebruik en ontwikkelen van monumentale gebouwen. In zijn carrière is hij betrokken geweest bij tientallen (her)ontwikkelingen van religieus, agrarisch en industrieel erfgoed. Hij is dé aanjager van de Provincie Zuid-Holland om hergebruik van leegstaande rijksmonumenten te stimuleren. De laatste jaren heeft hij zich verder gespecialiseerd om deze herbestemmingen duurzamer te maken in de breedste zin van het woord. Daarnaast geeft hij les over waardecreatie met vastgoedmanagement aan de Technische Universität Berlin.
Zijn presentatie ging over de uitdagingen die het herbestemmen van religieus erfgoed met zich meebrengt. Hij vertelde over de sterk teruglopende aantallen bezoekers in kerkgemeenschappen en wat voor veelzijdige kansen dit biedt voor herbestemming. In zijn toelichting op het onderdeel duurzaamheid maakt hij de tweedeling technisch: 'verduurzamen van de schil' en maatschappelijk: 'verduurzamen in termen van toekomstbestendigheid'. Beide elementen vertegenwoordigen meerdere waarden die verschillen in betekenis. Vervoort maakte inzichtelijk waar de knelpunten zitten om de vaak reusachtige panden goed te verduurzamen. En ook waar de kansen liggen om kerkgebouwen een nieuwe functie te geven: bij een integrale benadering. Duurzame toegevoegde waarde = de som én samenhang van directe + indirecte + geïnduceerde waarde. De waarde van een monument zit in het gebruik en niet in de stenen. 'Niets zo duurzaam en flexibel als een monument, want het staat er al een eeuwigheid,' aldus Vervoort.
‘Hoe heet wordt de soep gegeten?’
De tweede presentatie was van Sylvia Lisapaly - de Winkel, eigenaar van Sylryk Projectmanagement. Zij heeft een van haar lopende projecten in Capelle aan den IJssel centraal gezet; de ontwikkeling van een wijk van 156 woningen. Haar presentatie vertelde van A tot Z welke facetten er spelen bij de duurzame herontwikkeling van dit project.
Om het verhaal toegankelijk te maken heeft Lisapaly - de Winkel gebruik gemaakt van de beeldspraak van een menukaart voor een soep. Iedereen kan koken maar de ingrediënten en daarmee de kwaliteit verschillen. De projectmanager heeft de aanwezigen middels een menukaart meegenomen langs de stappen van het project. Het voorgerecht bestaat uit de ambities en het plan. Het projectteam, de uitwerking van het plan en de realisatie daarvan zijn tussengerechten. Het hoofdgerecht is de duurzame, comfortabele, gezonde en betaalbare woning. Gevolgd door het nagerecht: tevreden bewoners.
Van schoolgebouw naar woon-zorgcomplex
Ontwikkelaar Johan Schoonus heeft de ontwikkeling van een zorglocatie in Vught centraal gezet. Hij heeft eerder bij een andere organisatie een soortgelijke herontwikkeling geleid, met een focus op duurzaamheid. In tegenstelling tot die keer ontwikkeld de zorgaanbieder nu een bestaand ander pand, namelijk een school, tot een geschikte locatie.
In zijn presentatie liet Schoonus de toeschouwers zien hoe de vraag naar zorgwoningen toe zal nemen in de komende jaren. Daarnaast vertelde hij onder andere over de bestuurlijke uitdagingen; belang versus macht, de visie van het plan en synergie met andere gebruikers. Zo ziet Schoonus een bestemming voor zich in een voormalig schoolgebouw, waar verschillende organisaties zich kunnen huisvesten, neem een zorglocatie, lagere school, bestaande huisartsenpraktijk en een kerkbestuur.
Reactie Robbert Geerlings
‘Ik ben onder de indruk van de presentaties van de Coaching Groep Duurzaam Bouwen. VGME staat voor kennisdeling, dit doen wij door prikkelende bijeenkomsten te organiseren. Dat wij ook kleinschaliger en individueler een rol kunnen spelen, bewijst de Coaching Groep. Geweldig dat Ton, Sylvia en Johan de afgelopen maanden zo bevlogen gewerkt hebben aan hun uitdagingen. Dit was niet mogelijk geweest zonder de fantastische inzet van Jos Lichtenberg en Cees van Beukering. Langs deze weg wil ik de leden, Jos en Cees ontzettend bedanken!’
Klik hier om de presentatie van de Coaching Groep Duurzaam Bouwen te downloaden. Wilt u verder praten over de onderwerpen? Klik op de namen om de leden of de voorzitter te mailen: Ton Vervoort, Sylvia Lisapaly-de Winkel, Johan Schoonus en Jos Lichtenberg.