Begin december gingen Jos Sentel (Syntrus Achmea) en Marnix Norder (Steenvlinder) in gesprek over financieel rendement met maatschappelijk effect. Hoe gaan deze twee samen in een branche die gericht is op rendement, en waarom is dit belangrijk? Syntrus wil beleggen met betekenis, en dat betekent duurzaam investeren in vastgoed. Steenvlinder is een ontwikkelaar die het verschil wil maken door het faciliteren en begeleiden van zelfbouw. Trotse bewoners zorgen voor plezierige plekken om te wonen. We praten met ze verder aan de hand van de reacties op het webinar.
Een mooi verhaal, te mooi om waar te zijn?
‘Syntrus Achmea wil langetermijndenken: waarde toevoegen voor nu én later’, zegt Sentel enthousiast. Niet iedereen gelooft dat beleggingen maatschappelijk effect kunnen opleveren. Er is veel argwaan, het zou vooral geld kosten. Maar je moet verder kijken dan je Excel. Natuurlijk is het belang van onze klanten (pensioenfondsen) belangrijk en hun hoofddoel is een stabiel financieel rendement. Maar het moet ook uit te leggen zijn aan de mensen wat er gebeurt met hun pensioengeld.’
‘De mens is ons uitgangspunt’, zoals Marnix Norder dat stelt, sluit daar mooi bij aan. ‘In al onze processen zijn we bezig met mensen. We willen ze eigenaarschap geven over hoe ze wonen. En als we iets nieuws opzetten gaan we bijvoorbeeld ook in gesprek met omwonenden. Wat willen zij? Daardoor ontstaat een ander ontwerpproces. Inclusiever.’
Sentel: ‘De maatschappij verandert, mensen worden bewuster. We vinden het nu normaal dat we niet meer beleggen in bedrijven die zich met tabak of wapens bezighouden. Deze lijn trekken we door. We willen betekenisvol beleggen, waarbij rendement en maatschappelijk effect hand in hand gaan. Pensioenfondsen staan daar in toenemende mate voor open.’
Wat levert het op?
Norder: ‘Naoorlogse wijken missen vaak identiteit. Het is van niemand. Er wordt niet gespeeld, het is vaak vies. Door het woningtekort na de Tweede Wereldoorlog moest er snel gebouwd worden, er werd niet nagedacht over leefbaarheid. Dat moeten we anders organiseren. Door renoveren en eigenaarschap toe te voegen bijvoorbeeld, en samen buitenruimtes te realiseren. Als je vraagt aan mensen wat ze het mooiste stuk van de stad vinden, dan noemen ze steevast een oud deel. We staan er niet bij stil dat dat destijds zelfbouw was. De vrijheid en verantwoordelijkheid bij de mensen zelf leggen, dat zorgt voor identiteit en leefbaarheid. In Nederland was vroeger alles zelfbouw. Wat we doen is niet nieuw, het bestond al en het is nu opnieuw relevant.’
‘Het besef groeit dat vastgoed niet alleen een middel is om geld te verdienen, maar méér dan dat’, beaamt Sentel. ‘De plekken die we creëren, dat zijn plekken waar mensen samen leven en verbinding zoeken. Kwaliteit van leven, bijdragen aan maatschappelijk effect en coöperatief werken: het zijn nu nog softe termen, maar ze worden harde normen. En als je het meetbaar maakt, wordt het een onderdeel van het rendementsmodel.’
Trend of toekomst?
‘Het is voor veel mensen wennen, de gebruiker terugbrengen in het proces van ontwikkelen, bouwen en beleggen’, geeft Sentel toe. ‘Maar ik denk dat we uiteindelijk allemaal zo zullen gaan werken. Ontwikkelaars hebben een belangrijke rol, maar die moeten nog beter de wensen van institutionele beleggers snappen. Gunning van projecten moet echt gaan over het beste voorstel, niet alleen de euro’s. Het gebouw moet geplaatst worden in zijn stedelijke context. Er komt een omkering waarbij langetermijnvisie veel belangrijker wordt. We willen gebouwen realiseren die mooi oud worden en hun waarde behouden. Kijk naar de Grachtengordel, dat vinden we nog steeds prachtig!’
Ook Norder ziet een omkering: ‘Ik verwacht dat participatie in omgevingen waarin mensen leven steeds dominanter wordt. Het staat nu nog in de kinderschoenen. Onze manier van werken is niet voor iedereen, niet iedereen wil en kan voor zelfbouw. Maar eigenaarschap en inclusiviteit kunnen op meer manier ingezet worden. Je ziet dat bijvoorbeeld bij gemeentes die samenwerkingen met bewoners aangaan bij het neerzetten van een park. Als mensen betrokken zijn, willen ze het ook mooi houden. Dan is het van hun. En er zijn ook andere combinaties mogelijk. Sommige corporaties zeggen: ‘Doen jullie een stuk sociale huur of koop, dan verzorgen wij het deel voor de mensen die het niet zelf kunnen organiseren. Ik geloof daar heel erg in.’
Sentel: ‘De mensen die nu nog sceptisch zijn hebben straks geen keus om mee te gaan met deze ontwikkeling. Het is leuk om het goede te doen! Maatschappelijk ondernemen, impactvol beleggen; het gaat straks hetzelfde als met duurzaamheid, het hoort er gewoon bij en beleggers nemen met minder geen genoegen.’
Auteur: Barbara Kramer - REMARK
Publicatiedatum: december 2020