‘Het is een crisis, maar anders dan die we al kenden.’ Gertjan Slob – director of research bij onderzoeksbureau Locatus -, en Casper Wolf – analist vastgoed en bouw bij ABN Amro – gaven een webinar voor VGME, over retail in tijden van corona. In gesprek met twee deskundigen op het gebied van de retail- en vastgoedmarkt: hun analyses, vooruitzichten én tips.
Kantoren of retail; waarop heeft corona de meeste impact?
In het vorige VGME webinar spraken twee experts over de vastgoedontwikkeling van kantoren door corona. In het tweede webinar spraken we over de retailbranche. Casper Wolf: ‘De hele economie komt nu in een dalende cyclus, maar structurele en brancheveranderingen spelen ook mee.’
Wat maakt deze crisis uniek?
‘We zien vooral verschillen met de vorige crisis’, zegt Gertjan (foto). ‘Het gaat heel plotseling, dat was met de crisis 10 jaar terug niet zo. Er zijn branches die in de vorige crisis veel klappen kregen en het nu juist goed doen, zoals de woonbranche. Op langere termijn bezien, als we de economische crisis ingaan, dan maakt de oorzaak minder uit en wordt het een crisis als ieder ander.’
Wolf: ‘Bij kantoren is er een plotselinge verandering. Het ging al langer over thuiswerken, maar dat krijgt ineens een enorme boost die op langere termijn meer betekent. Bij retail versterkt de coronacrisis een trend die al bezig was. Het effect van corona is directer, maar het zat er al aan te komen.’
Retail: een nieuw hoofdstuk
‘Retail heeft al jaren een dalende trend omdat er meer online gekocht wordt,’ begint Slob. Zijn onderzoeksbureau Locatus meet en analyseert retailontwikkelingen. ‘Uit de data blijkt dat alleen bij omnichannel-winkels omzetgroei te zien is: retailers met een stenen winkel én een webshop. Het maakt dan niet eens zoveel uit hoe groot ze zijn, maar vooral hoe ze hun marketing doen. Hoe hip en happening ze zijn en op welke social kanalen. Consumeren is wel toegenomen, zowel in volume als omzet. Maar het speelt zich op andere plekken af. Op retail insiders zijn relevante onderzoeken en cijfers te vinden.’
En er is meer dan alleen winkels. Slob voegt toe: ‘De horeca krijgt nu de grootste klap door corona, maar is óók nog een erg conjunctuurgevoelige branche. De groei van afgelopen jaren was al redelijk tot stilstand gekomen, maar we verwachten dat veel partijen echt gaan omvallen de komende tijd.’
Wolf weet hoe consumenten aankopen doen, en hoe dat continu verandert. Sinds corona gebruikt hij pin-data en data van online betalingen om analyses mee te doen. ‘De bank is vanwege privacy heel voorzichtig met informatie’, verzekert hij. ‘Sinds het begin van corona kijken we hoe we op een geaggregeerd niveaudata kunnen gebruiken. Dat houdt in dat het gaat om de totale hoeveelheid data, zodat deze niet terug te herleiden is naar individuele personen of groepen klanten. Het is van maatschappelijk belang om met real-time informatie te zien wat het effect is van de coronacrisis op de economie en maatschappij. Op onze website vind je onderzoeken en publicaties hierover, zoals cijfers van wat consumenten uitgaven tijdens lockdown, en waar we onze boodschappen doe in de anderhalvemeter-samenleving.’
Waar ligt de verantwoordelijkheid voor de gevolgen van deze crisis?
Vastgoedeigenaren en huurders hebben beiden last van de crisis. ‘Samen het gesprek aangaan, dat werkt het beste en zien we ook in de branche,’ zegt Wolf (foto). ‘Als het goed gaat met de retailer, gaat het goed met de vastgoedeigenaar. Je moet echt samenwerken, actief betrokken zijn bij de retailer en samen kijken waar kansen liggen. Een vastgoedeigenaar heeft vaak meerdere locaties en kan de kennis die hij opdoet, delen met andere partijen; zelfs retailers aan elkaar koppelen.’
‘Vastgoedeigenaren moeten ook meer kijken naar het type retailers in hun vastgoed’, stelt Wolf. ‘Zoek ondernemers in plaats van winkeliers. Kleding heeft het moeilijk, maar food en kappers doen het juist heel goed. Nu met corona is dat anders, maar dat gaat wel weer komen.’
Retail van de toekomst
Slob: ‘Praktische aankopen kan je makkelijk online doen, winkelen wordt een dagje uit. Het is een beleving op een plek waar je van alles kan doen: winkelen, maar ook ergens lunchen, een museum of film bezoeken. De 20 grootste centra van Nederland lenen zich hier goed voor. Regionale centra doen het steeds minder goed.’
‘Redding moet echt uit andere sectoren komen, niet uit retail’, zegt Slob. ‘We worden uitgedaagd om alternatieven te bedenken’ Hij ziet kansen: ‘We moeten de komende tijd goed nadenken over functieverbreding. Als retail geen optie is, wat dan wel? Kan het een woning worden of maatschappelijke dienstverlening huisvesten? Publiekelijke functies zijn naar de randen van het centrum verhuisd omdat retailpanden zo duur werden, dat kan nu anders.’ Ook Wolf ziet nieuwe mogelijkheden. ‘Als de waardes van winkelvastgoed zakken, trekt het andere dingen aan. Je moet samen met verschillende parttijen nadenken wat voor stad en centrum je wil. Qua gebiedsontwikkeling is dat wel een uitdaging; het gevaar is eenzelfde soort winkelstraat, teveel uniformiteit.’
Slob: ‘De gemeente heeft hier een sturende rol in, zij moet het gesprek aangaan met vastgoedpartijen. Waar hebben ze behoefte aan, wat is mogelijk? De gemeente kan bijvoorbeeld de terrasruimtes vergroten om de horeca te ondersteunen. Deze tijd is ook een mooie kans om opnieuw te kijken naar de inrichting van je openbare ruimte.’
Gerelateerd aan de VGME webinar 'De economische gevolgen voor de retail branche in tijden van corona' welke op 27 mei 2020 gehouden werd en hier is terug te kijken.
Auteur: Barbara Kramer - REMARK
Publicatiedatum: juni 2020